Spłacanie, refinansowanie, konsolidacja lub przeniesienie do innego banku, kredytu z wyprzedzeniem jest stosunkowo częstą praktyką. Takie działanie pozwala kredytobiorcy m.in. zmniejszyć kwotę z tytułu odsetek czy skrócić okres ponoszenia opłat za ewentualne ubezpieczenie. Okazuje się jednak, że to nie jedyne zalety, jakie powinny płynąć z wcześniejszego spłacenia kredytu. Zgodnie bowiem z ostatnim orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) banki nie wywiązują się w pełni ze swoich obowiązków, a kredytobiorca poprzez wcześniejszą spłatę kredytu zyskuje tylko niewielką część tego, co faktycznie mu się należy.

11 września 2019 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał przełomowy dla osób korzystających z kredytów konsumenckich wyrok, w którym orzekł, że kredytobiorcy nadpłacającemu kredyt przysługuje nie tylko zmniejszenie odsetek i innych opłat uzależnionych od długości trwania okresu spłaty, ale także zwrot tych kosztów, które poniósł wcześniej, już przy udzieleniu kredytu. Orzeczenie to jest potwierdzeniem stanowiska Rzecznika Finansów i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, które już trzy lata temu wydały opinię w podobnej sprawie.

            Czym jest kredyt konsumencki?

Najważniejszym pytaniem z punktu widzenia kredytobiorcy jest to, komu przysługuje roszczenie o zwrot opłat. Uprawnionymi są osoby, którym udzielono kredytu konsumenckiego. Kredytem konsumenckim, zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim, jest kredyt (lub pożyczka) w wysokości do 255 550 zł albo do równowartości tej kwoty w innej walucie, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Konsumentem jest z kolei osoba, która przeznacza przyznane środki na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Tak więc może je przeznaczać tylko na prywatne potrzeby. Wspomniana maksymalna kwota kredytu konsumenckiego może być wyższa w przypadku kredytu niezabezpieczonego hipoteką, który jest przeznaczony na remont domu albo lokalu mieszkalnego.

            Czego można się domagać?

Co do zasady, zgodnie z wyrokiem TSUE, w sytuacji wcześniejszej spłaty kredytu, kredytobiorca musi otrzymać zwrot wszelkich pobranych przez bank opłat w związku z jego udzieleniem. Taką opłatą jest na przykład prowizja pobierana jednorazowo w momencie przyznania kredytu. Banki naliczają także opłaty administracyjne, rejestracyjne czy przygotowawcze. Suma tych opłat w zależności od kredytu może zdecydowanie przewyższać kwotę należną z tytułu odsetek. Wszystkie te koszty ponoszone przez konsumenta nie były jednak zwracane kredytobiorcy przez bank w wypadku wcześniejszej spłaty kredytu, a zgodnie z orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej powinny być zwrócone proporcjonalnie do skróconego okresu spłaty w stosunku do okresu ustalonego w umowie.

            Jaką kwotę można odzyskać?

Większość Państwa zapewne zadaje sobie pytanie, jaka kwotę można odzyskać od banku? Odpowiedź na to pytanie zależeć będzie od banku, w którym otrzymali Państwo kredyt konsumencki i umowy jaką Państwo zawarli. Warto jednak podać dwa przykładowe wyliczenia:

1. Konsument zaciągnął kredyt gotówkowy w wysokości 20 000 zł na 2 lata. Średni koszt takiego kredytu spłaconego dokładnie w 24 miesiące wynosił ok. 2400 zł. W przypadku spłacenia, refinansowania lub konsolidacji kredytu po 12 ratach, bank powinien zwrócić klientowi ok. 1000 zł. Bez znaczenia pozostaje czy klient ten ma kolejny kredyt w tym samym banku lub inne kredyty.
2. Konsument zaciągnął kredyt gotówkowy w wysokości 150 000 zł na 10 lat. Łączna kwota jaką kredytobiorca odda do banku po 10 latach spłacania wyniesie ponad 300 000 zł, z czego prowizja wynosić może ponad 100 000 zł. W przypadku wcześniejszej spłaty, przypuśćmy w 8 roku kredytowania, kwota do zwrotu to prawie 20 000 zł.

            Istotne są terminy

Wspomniane orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczy umów zawartych po wejściu w życie ustawy o kredycie konsumenckim, tj. 18 grudnia 2011 roku. Wobec tego tylko osoby zawierające po tej dacie umowę o kredyt, mogą domagać się zwrotu wszelkich opłat. Ponadto należy pamiętać również o terminie przedawnienia, który w ostatnim czasie uległ skróceniu. W związku z tym do umów o kredyt, które zostały spłacone do dnia 9 lipca 2018 roku stosować się będzie 10-letni termin przedawnienia, natomiast dla kredytów spłaconych później odpowiedni będzie termin 6-letni.

Podsumowując

Dzięki stanowisku TSUE oraz wcześniejszym opiniom Rzecznika Finansowego i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów droga kredytobiorców do odzyskania należnych pieniędzy za wcześniejszą spłatę kredytu konsumenckiego stała się otwarta. Należy jednak pamiętać o wspomnianych terminach przedawnienia oraz mieć świadomość, że banki będą reagować na przedstawioną przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej interpretację przepisów ustawy o kredycie konsumenckim w taki sposób, aby ograniczyć straty spowodowany koniecznością zwrotu opłat konsumentom. Niemniej jednak roszczenie o zwrot przysługuje kredytobiorcom i warto z niego skorzystać, zwłaszcza że uzyskane z tego tytułu kwoty mogą być bardzo wysokie.

Jeżeli chcieliby Państwo uzyskać więcej informacji na ten temat, zapraszamy na bezpłatną konsultację mailową, telefoniczną lub osobistą w naszej Kancelarii.