ODWOŁANE WYDARZENIA Z POWODU KORONAWIRUSA A ZWROT PIENIĘDZY ZA BILETY
Pandemia koronawirusa SARS-CoV-2 oprócz zagrożenia dla życia i zdrowia ludzkiego jest także poważnym problemem dla gospodarki. W celu ograniczenia rozprzestrzeniania się wirusa wprowadzone zostały regulacje, które uniemożliwiają m.in. organizację wielu imprez sportowych i kulturalnych. W związku z tym pojawia się pytanie, co w przypadku gdy bilety na takie, wcześniej zaplanowane wydarzenia, zostały już sprzedane.
Warto podkreślić, że odwołanie imprezy masowej jest złą informacją zarówno dla jej organizatorów jak i nabywców biletów. W związku z tym należy zastanowić się jak wygląda sytuacja prawna obu stron, jakie prawa im przysługują i jakie ciążą na nich obowiązki.
Następcza niemożliwość świadczenia
Zgodnie z ogólnymi zasadami Kodeksu cywilnego osoby, które nabyły bilety na wydarzenie mogą domagać się od organizatora wykonania zobowiązania, czyli zorganizowania imprezy w umówionym czasie. Obecnie wiadomo jednak, że ze względu na wprowadzone obostrzenia zorganizowanie imprezy masowej jest niemożliwe. W takiej sytuacji organizator może powołać się na następczą niemożliwość świadczenia opisaną w art. 475 § 1 k.c., który stanowi, że zobowiązanie wygasa, jeżeli świadczenie jest niemożliwe do wykonania z powodu okoliczności, za które dłużnik (tu: organizator) odpowiedzialności nie ponosi. Nie ulega wątpliwości, że obecnie mamy do czynienia z takimi właśnie okolicznościami, wobec tego może dojść do wygaśnięcia zobowiązania do zorganizowania wydarzenia. Skutkiem jego wygaśnięcia jest obowiązek po stronie organizatora do zwrotu nabywcom biletów wpłaconej wcześniej kwoty.
Należy jednak pamiętać, że wygaśnięcie zobowiązania i obowiązek zwrotu zapłaconej kwoty za bilet co do zasady nie uprawnia do domagania się zwrotu dodatkowych kosztów poniesionych w związku z planowanym udziałem w wydarzeniu. Organizator nie ponosi więc odpowiedzialności za dokonane przez posiadacza biletu rezerwacje przejazdów lub noclegów.
Klauzula rebus sic stantibus
W określonych sytuacjach organizator wydarzenia będzie mógł powołać się na przepis przewidziany w art. 3571 k.c. (tzw. klauzula rebus sic stantibus), który brzmi następująco:
„Jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Rozwiązując umowę sąd może w miarę potrzeby orzec o rozliczeniach stron, kierując się zasadami określonymi w zdaniu poprzedzającym.”
Analizując powyższy przepis można zauważyć, że skutkiem jego zastosowania nie musi być wygaśnięcie zobowiązania, a co za tym idzie – obowiązek zwrotu pieniędzy przez organizatora. Sąd może bowiem uznać, że zobowiązanie można spełnić w inny sposób, w innym miejscu lub terminie. W przypadku zaś orzeczenia o rozwiązaniu umowy sąd może zobowiązać organizatora do zwrotu całości lub w uzasadnionych przypadkach, jedynie części kwoty uiszczonej za bilety.
Należy zaznaczyć, iż możliwość stosowania tej klauzuli zawsze rozpatrywana jest indywidualnie w konkretnej sprawie i wymaga ścisłego spełnienia wszystkich zawartych w przepisie przesłanek. Nie można więc stwierdzić, że każdy organizator odwołanego wydarzenia będzie mógł z niej skorzystać.
Polubowne załatwienie sprawy
Oczywiście należy podkreślić, że większość organizatorów imprez masowych już zadeklarowało zwrot pieniędzy za zakupione wcześniej bilety. W związku z tym przed rozpoczęciem dogłębnej analizy przepisów prawa cywilnego, warto dowiedzieć się jakie stanowisko w tej sprawie zajął organizator. Być może pieniądze automatycznie zostaną zwrócone na konto bez konieczności wysuwania jakichkolwiek roszczeń.
Pojawiają się również deklaracje nabywców biletów, że nie będą występować z żądaniem zwrotu ich ceny, aby wspomóc przedsiębiorcę zajmującego się organizacją imprez w okresie, w którym z powodu pandemii nie może wykonywać swojej działalności. Dlatego warto w pierwszej kolejności spróbować w sposób polubowny ustalić rozwiązanie najbardziej odpowiadające obu stronom w tej trudnej i nadzwyczajnej sytuacji.